Help personen met een handicap stemmen

Gemeenten moeten de toegankelijkheid van de verkiezingen verzekeren voor personen met een handicap. Personen met een handicap moeten zo de mogelijkheid krijgen om hun burgerplicht in de best mogelijke omstandigheden te vervullen. Tevens moet dit verzekeren dat deze bijzonder kwetsbare groep in de beslissingsorganen vertegenwoordigd is.

Voor de verkiezingen

Zorg voor toegankelijke informatie over de stemprocedure, de toegankelijkheid van stembureaus en de mogelijkheden voor aangepast vervoer in de gemeente (sociale taxi, openbaar vervoer enz.). De gemeenten zorgen er in dit verband specifiek voor om:

• De burger te informeren over de mogelijkheid om een aangifte in te dienen om op de verkiezingsdag zelf naar een aangepast stemhokje te worden gebracht of om door een zelf gekozen gids in het stemhokje begeleid te worden;
• Info- en oefensessies te organiseren;
• Toegankelijke informatiekanalen te gebruiken, meer bepaald de website van de gemeente.

Op de dag van de verkiezingen

Regel vervoer om personen met een handicap naar de stembureaus te brengen. De gemeenten zorgen hierbij specifiek voor aangepast vervoer.

Verzeker de toegankelijkheid van de stembureaus. De gemeenten zorgen er specifiek voor om:

• Naast de wettelijke minimumnormen ook toegankelijkheidsnormen (zoals de Franse SECUE-methode - stationner, entrer, circuler, utiliser en évacuer) in acht te nemen. Die normen moeten garanderen dat kiezers met een handicap in de buurt van het stembureau kunnen parkeren (voorbehouden parkeerplaatsen), het gebouw kunnen betreden (toegankelijke weg tussen de parkeerplaats en de ingang van het stembureau), zich vlot in het gebouw kunnen verplaatsen (voldoende ruimte en duidelijke bewegwijzering in het stembureau), dat ze gebruik kunnen maken van hun stemrecht (stemmen met behulp van een leesloep, instructies in klare taal, exemplaren van stembulletins met een groter lettertype enz.) en dat ze het gebouw altijd veilig kunnen verlaten (evacuatieprocedure die bij brand rekening houdt met personen met een handicap);
• Een evacuatieprocedure uit te werken die rekening houdt met personen met een handicap en om de toegankelijke stembureaus duidelijk aan te geven;
• Een actieplan uit te werken en budgetten beschikbaar te stellen om de toegankelijkheid van verkiezingen op middellange termijn te verbeteren (bijv.: aankoop/bouw van aangepaste stemhokjes).

Garandeer aangepast onthaal voor personen met een handicap. De gemeenten zien er specifiek op toe om:

• Een of meer duidelijk herkenbare stewards in elke stembureau in te zetten om kiezers de weg te wijzen;
• De operatoren bij de verkiezingen (voorzitters van stembureaus, bijzitters, gemeenteambtenaren, stewards) inzicht te verschaffen in de problemen waarmee personen met een handicap kunnen worden geconfronteerd;
• Het respect, de geheimhouding en het vertrouwen ten opzichte van de kiezers te garanderen.

Na de verkiezingen

De problemen in kaart brengen waarmee personen met een handicap werden geconfronteerd bij de uitoefening van hun stemrecht en een evaluatie maken van de genomen maatregelen om de toegankelijkheid van de verkiezingen te verzekeren.

Gedurende het hele verkiezingsproces Samenwerken met actoren die in contact staan met kwetsbare doelgroepen en luisteren naar de kiezer. Die is immers het beste geplaatst om te laten weten waaraan hij of zij precies behoefte heeft.